Tôi và mùa đông

Là đứa con của vùng đất miền đông Nam bộ quanh năm chỉ có hai mùa mưa - nắng , lại sinh ra vào tháng 3 , lúc ấy vẫn còn là mùa xuân . Có lẽ suốt cả đời mình , tôi sẽ không có được diễm phúc được nhìn thấy bốn mùa thay phiên nhau đi qua trong một năm .

 Ngòai mùa Hạ vàng rực nắng kèm theo tiếng ve kêu râm ran cùng  mùa Xuân ấm áp với ngàn hoa đua nhau khoe sắc và những chộn rộn tất bật cho cái tết cổ truyền ra tôi sẽ không được thả mình ngắm những chiếc lá vàng bay theo gió của mùa Thu , mùa làm nao lòng những ai có tâm hồn thi sĩ - và lặng ngắm cái đẹp rất lạ của mùa đông giá rét với băng - tuyết và những cơn gió như xóay sâu vào lòng người ở những vùng địa đầu của đất nước . 

Nơi tôi sinh ra chỉ có mưa và nắng , bắt đầu từ cuối tháng 9 đầu tháng 10  đã là mùa nắng - nắng lúc này không hét lắm vì ảnh hưởng bởi cái lạnh của mùa đông từ phía Bắc tràn vào -Khoảng thời gian của tháng 10 thì mùa đông (có thể gọi như thế ) bắt đầu đến... thi thoảng chỉ nghe lất phất cái se se của những cơn  gió mùa bị lạc đường ... Cái gọi là mùa đông ấy ở nơi tôi không đủ lạnh đến căm căm nhưng cũng đủ để hầu như tất cả mọi người nhất là đám trẻ thi nhau khoe những chiếc áo ấm - áo khoác đủ màu đủ kiểu ...

Mùa đông của quê tôi chỉ có như vậy thôi - thoáng qua và đi mất - Thế nhưng không hiểu vì sao Tôi lại thích mùa đông đến lạ ....

Tôi thích cái cảm giác  như mơn man da mặt - thích những cơn gió lồng lộng vào mỗi buổi sáng sớm như xoáy tê vào từng thớ thịt . Thích cái nắng nhè nhẹ e ấp và dịu dàng cứ như cô gái mới lớn đang nép nhẹ vào vòng tay mạnh mẽ bao la của  chàng gió ...Thích được cuộn tròn trong chiếc chăn thật dày để cảm nhận sự cách biệt rạch ròi của hai mảng không gian ...

Rất thích ...Nhưng ...

Mùa đông của tuổi thơ tôi là một chuỗi những vất vả nối tiếp nhau diễu hành trên đoạn đường đời rộng lớn ,tôi không hề có hạnh phúc được nũng nịu  nằm co tròn trong vòng tay mẹ như  những đứa trẻ cùng trang lứa hệt mấy chú gà con mới nở đang cần được che chỡ bảo vệ ...

Mùa đông của tuổi thơ tôi là những giây phút giang mình giữa cái lạnh căm căm của mùa gặt lúa - trên đôi tay là những xâu kẹo đậu phộng và những chiếc bánh ngọt ...lang thang khắp các bờ đê gập ghềnh , lõm chõm những viên đất bùn to - nhỏ bị nắng phơi cô cứng đến phồng rộp đôi bàn chân nhỏ bé , mắt dáo dát nhìn khắp mọi nơi mong chờ cái ngoắt tay hay tiếng gọi " Này cô bé !" mà đổi lấy những lít lúa vừa mới đập còn thơm mùa rạ ...và như thế , suốt cả buổi có khi chỉ gom được chừng vài chục lít mang về chêm vào chiếc thùng được ba tôi ghép lại bằng 4 tấm ván mỏng  làm "kho" lương thực cho hơn 10 miệng ăn lớn nhỏ trong nhà và làm vốn mua lại những xâu kẹo , những chiếc bánh cho ngày hôm sau của những lặp lại tương tự...

Mùa đông của tuổi thơ tôi ngày ấy là những đêm phải thức dậy từ 2 - 3 giờ sáng để phụ ba - má và các anh chị nắn từng cái bánh chuối nho nhỏ rồi chiên phồng lên kịp cho buổi chợ sớm - cái lạnh tạm thời được đẩy lui một lát vì bên cạnh mình là cái bếp lửa đỏ rừn rực ... Nhưng rồi ...khi buông tay để chuẩn bị cho một buổi học mới - cái lạnh cộng cái buồn ngủ đủ khiến tôi vừa đi vừa chạy lại vừa có cảm giác như đang bay lơ lửng trên mây ...mãi cho đến lúc giật bắn cả mình khi nghe tiếng trống dồn dập gọi vào lớp học ...

Mùa đông của tuổi thơ tôi ngày ấy không hề có niềm vui được cùng các bạn đồng trang lứa khoe khoang những chiếc áo ấm đủ màu sắc . Trên tấm thân mỏng mảnh gầy gò là 2 chiếc áo chồng vào nhau ( một ngắn tay và một dài tay ) Cái lạnh tuy không đến đỗi cắt da nhưng cũng đủ cho một cô bé 9-10 tuổi phải cắn chặt hai hàm răng đang đánh vào nhau cầm cập , cả người run lên bần bật và đôi tay bé nhỏ phải xoa liên tục vào như để tìm dù một chút hơi ấm ...

Như thế có lẽ dường như đã đủ để qua một mùa đông ... một mùa đông chưa thật sự gọi là mùa ...

Lớn lên một chút ... mùa đông của tôi là những buổi chiều đạp xe hàng  chục cây số để chở những bao bột mì về cho các chị đổ thành những chiếc bánh đủ màu sắc , và những buổi sáng phải lội bộ đi và về hơn 12 km để đến trường cùng thầy bạn ...

Mùa đông của tôi tiếp sau đó là những khốn khó - đói nghèo , có những buổi phải nấu khoai ăn thay cơm ...có những buổi phải ăn rau muống nấu với mì sợi thay cơm và có những buổi phải nằm co quắp vì không còn gì để ăn ...Đêm đến , các anh chị em phải nép chặt vào nhau chờ thân nhiệt tỏa ra thay chăn ấm ...

Những mùa đông sau đó nữa là những lận đận lao đao , gian nan đến đỗi không thể tiếp tục học lên đại học như các bạn cùng trang lứa dù tôi thừa khả năng chỉ vì ... không có tiền ...Gian nan đến đỗi phải lăn lóc ngoài chợ từ sáng sớm với thúng khoai mì nấu còn đang bốc khói để đổi lấy những đồng tiền ít ỏi cho chi tiêu trong nhà , gian nan đến đỗi đêm nào cũng phải thức đến hơn 12h khuya với cái tủ thuốc lá lẻ - đậu phộng , hạt dưa ...trên tay trong những buổi ca nhạc cải lương ngoài bãi hát để thành quả sau đó là mâm cỗ đơn giản cho ngày lễ - tết ...Cái rét căm căm thấm vào lòng thật sự khi một thân một mình cố rảo bước thật nhanh về nhà trên quãng đường vắng vẻ vào lúc hơn nửa đêm - Cái sợ hãi bóng đêm - sợ cái gọi là "ma" cộng thêm cái lạnh của gió đêm ...tất cả hòa quyện  vào nhau đủ làm cho đầu óc như tê dại hẳn đi ...

Những mùa đông tiếp theo đó của tuổi 17 - 18 là những ngày phơi mình trên nương rẫy với đủ những việc đồng áng như chặt mía - làm cỏ -nhổ mì - trỉa và thu hoạch lúa đậu v..v...và v ..v.. Hầu như tất cả mọi việc liên quan đến đồng áng tôi đều có thể làm đựợc ...và làm rất giỏi là đằng khác . Sáng sớm chỉ cần một vài chén cơm cùng một ít khô - mắm đơn giản - Tôi lại bắt đầu với một ngày mới của mình cùng hàng khối những công việc vượt quá sức cô bé với cơ thể nặng chưa đầy 40 kg . Lúc ấy mùa đông đối với tôi là một người bạn vô tình và nhẫn tâm nhất . Dù hiểu thế , bản thân tôi đâu còn cách chọn lựa nào khác , tất cả chỉ vì miếng cơm và manh áo ...

Mùa đông ngày xưa ...của tôi...là như thế ...

Tôi chỉ có thể hưởng cái cảm giác đắm mình trong mùa đông một cách thích thú thật sự khi bước vào ngưỡng cửa 20 , chỉ có thể tận hưởng cái cảm giác lâng lâng trong gió bấc khi cùng đám bạn làm chung cơ quan lang thang khắp nơi trong những đêm noel lạnh lẽo và đầy gió ...

Ngày ấy tuổi 20 -Tôi chỉ là một cô gái vừa rời khỏi rẫy nương - người đen nhẻm , mặt đầy những đốm tàn nhang - quê mùa và thô kệch .

Tôi không phải là một cô gái đẹp đúng nghĩa của nó - Tôi chỉ mang dáng dấp của một  thiếu nữ mảnh mai trắng trẻo và tương đối dễ nhìn , nhưng sau những năm tháng tuy ngắn được dầm mình trong nắng gió , cái trắng trẻo thư sinh ấy tạm thời được phủ một lớp sạm sạm ...cái mảnh mai yếu đuối ấy tạm thời được che chắn bởi sự chắc lõi của những tháng ngày lao động cực nhọc ...Mãi rất lâu , những vết chai cứng trên đôi bàn tay nhỏ bé thon dài của tôi mới dần dần tan đi trả lại cho tôi dáng vẻ ban đầu của nó ...

Những mùa đông năm sau nữa ... Tôi thật sự tạm gát lại những cam go vừa trải qua của cuộc sống để bước vào tập thể của một Cty thuộc nghành văn hóa -"Cty phát hành phim và chiếu bóng ". Bằng sức sống hừng hực của tuổi trẻ - Tôi kịp hòa mình hưởng thụ những đam mê - những thành công nhất định bằng chính khả năng thiên phú của mình ...Mùa đông bấy giờ đối với tôi thật là tuyệt vời đến lạ lẫm ...Tôi hát - Tôi rong chơi - Tôi nhảy múa - Tôi như cánh chim nhỏ được bay vào khung trời xanh bao la và trong vắt ... Tôi bắt đầu cho cuộc dạo chơi không mệt mỏi - Tất cả những gì được xem là năng khiếu - là sự thông minh của khối óc đang bị kìm nén từ bấy lâu , nay được dịp bừng sáng lên như ngọn lửa . Tôi như quên hết những gì không vui đã trải qua để bắt đầu cho một sang trang đầy hấp dẫn và lý thú ...

Tôi và mùa đông cùng bước vào đời ...

" Cán bộ tuyên truyền phim" là chức danh cuối cùng và tương đối có uy tín nhất trong ngành  mà tôi có được . Những mùa đông  năm ấy , tôi được đi khắp các trường học - cơ quan lập danh sách hội viên thành lập CLB người yêu phim .Đựơc đi khắp nơi mỗi dịp lễ -tết để tuyên truyền phân tích và giới thiệu nội dung những bộ phim hay sắp được công chiếu ,được đi khắp nơi để  thuyết minh cho những bộ phim nước ngoài nhằm phục vụ các chiến sĩ biên giới - thao trường ...Được đi khắp nơi để giao lưu học hỏi những kinh nghiệm trong ngành ...Đi khắp nơi để làm quen với phong cảnh đẹp của quê hương đất nước .... 

Chỉ tiếc là trong lúc những đam mê của tôi còn đang nóng bỏng thì đột ngột cty phải giải thể sau một thời gian sát nhập với cty nhiếp ảnh và bị thua lỗ . Áp lực của nền kinh tế đang suy thoái thời bấy giờ và quy luật của sự đào thải là việc tất yếu không thể nào tránh khỏi sau thời kỳ bao cấp. Tôi và mùa đông của tôi từ đó phải dừng lại nơi khúc ngoặc mới - khúc ngoặc với hàng chuỗi những cam go vất vả mới - Khúc ngoặc đẫm nhiều nước mắt nhất- Khúc ngoặc đáng nhớ nhất nhưng cũng đáng quên nhất của cuộc đời ...mà tôi sẽ đề cập đến vào dịp khác ...

Mùa đông của tôi chỉ là thế - nó không hẳn đơn giản như mùa đông của nơi tôi sinh ra và lớn lên  - cũng không quá khắt nghiệt như những mùa đông thật sự của băng giá - tuyết và mưa ...của xứ người ...Nhưng suy cho cùng đã gọi là mùa đông cho dù có nửa vời hay đúng nghĩa thì tất nhiên dù ít , dù nhiều bản thân nó vẫn là sự giá rét . Tôi - nó và những năm tháng tuổi thơ đã từng có những bước song hành như thế đó ...

Nhưng , cho dù bốn mùa  có thay đổi như thế nào - Cho dù cuộc đời tôi có thăng trầm ra sao , ở một khía cạnh khuất lấp nhất nào đó của trái tim tôi , mùa đông  vẫn là mùa Tôi yêu thích nhất mà không thể giải thích nổi "vì sao ?"

Huỳnh Gia

Viết xong vào lúc 0h15 ngày 21-11-2009

==============

Huỳnh Gia của 20 năm về trứơc :

=======================